Sinemanın İlkleri

Derleyebildiğim kadarıyla dünya sinemasının ilkleri:

İlk film gösteriminin yapıldığı mekan: Paris’te Capucines Bulvarı’ndaki Grand Cafe (1895, Auguste ve Louis Lumiere - Lumiere Kardeşler)

İlk (ücretli) senaryo yazarı: Gazeteci Roy L. McCardell (1900)

İlk film stüdyosunu kuranlar: Mucit Thomas Alva Edison ve Fransız yönetmen Georges Méliès

İlk bilimkurgu filmi: Le Voyage dans la Lune (1902, Aya Seyahat, George Méliès)

Konulu ilk film: Aya Seyahat (1902, Georges Méliès)

İlk western film: The Great Train Robbery (1903, Büyük Tren Soygunu, Edwin S. Porter)

Konulu ilk uzun metrajlı film: The Story of The Kelly Gang (1906, Charles Tait)

İlk gangster filmi: Musketeers of Pig Alley (1912, Domuz Sokağı Silahşörleri, David W. Griffith)

İlk tarihi film: Qua Vadis (1913, Enrico Guazzoni)

Ekspresyonist sinemanın ilk örneği: Das Cabinet des Dr. Caligari (1920, Dr. Caligari'nin Muayenehanesi, Robert Wiene)

Polisiye filmin ilk yetkin örneği: Das Cabinet des Dr. Caligari (1920, Dr. Caligari’nin Muayenehanesi, Robert Wiene)

İlk Dracula öyküsü: Nosferatu (1922, Friedrich Wilhelm Murnau)

İlk renkli film: The Black Pirate (1926, Albert Parker)

İlk sesli film: The Jazz Singer (1927, Caz Şarkıcısı, Alan Crosland)

Akademi ödülünü (Oscar) kazanan ilk film: Wings (1928, Kanatlar, William A. Wellman)

Akademi ödülünü kazanan ilk yönetmenler: Lewis Milestone (Two Arabian Knights, 1928) ve Frank Borzage (Seventh Heaven, 1928)

Akademi ödülünü kazanan ilk aktör: Emil Jannings (1928, The Last Command ve the The Way of All Flesh, 1927)

Akademi ödülünü kazanan ilk aktris: Janet Gaynor (1928, Seventh Heaven, 7. Cennet)

Dublajın uygulandığı ilk film: Hallelujah! (1929, King Vidor)

İlk müzikal film: The Broadway Melody (1929, Broadway Melodisi, Harry Beaumont)

İlk animasyon müzikal: The Skeleton Dance (1929, İskelet Dansı, Walt Disney)

İlk sesli İngiliz filmi: Blackmail (1929, Şantaj, Alfred Hitchcock)

Oscar kazanan ilk western film: Cimarron (1931, Wesley Ruggles)

İlk sesli epik western: The Big Trail (1931- Raoul Walsh. The Big Trail, John Wayne’in de ilk önemli filmiydi.)

Dünyanın ilk ve en uzun süredir devam eden film festivali: Venedik Film Festivali (1932’den beri. Yalnız ödüller ilk olarak 1934’te verilmeye başlandı)

Tümü renkli olan ilk animasyon: Flowers and Trees (1933, Çiçekler ve Ağaçlar, Walt Disney).

En önemli 5 kategoride (Film, Yönetmen, Senaryo, Erkek Oyuncu ve Kadın Oyuncu) Oscar kazanan ilk film: It Happened One Night (1934, Bir Gecede Oldu, Frank Capra)

4 kez en iyi yönetmen Oscar'ını kazanan ilk ve şimdilik tek yönetmen: John Ford (1935’te The Informer (Muhbir), 1940’ta The Grapes of Wrath (Gazap Üzümleri), 1941’de How Green Was My Valley (Vadim O Kadar Yeşildi Ki) ve 1952’de The Quiet Man (Kadın Satılmaz) filmleriyle)

Uzun metrajlı ilk animasyon: Snow White and the Seven Dwarfs (1937, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Walt Disney)

İki yıl üst üste Oscar kazanan ilk aktris: Luise Rainer – The Great Ziegfeld (1936) ve The Good Earth (1937)

İki yıl üst üste Oscar kazanan ilk aktör: Spencer Tracy – Captains Courageous (1937) ve Boys Town (1938)

En iyi film Oscar'ını kazanan en uzun süren film: Gone with the Wind (Rüzgar Gibi Geçti, 1939, Victor Fleming - 234 dakika)

En iyi film Oscar'ını kazanan ilk renkli film: Gone With The Wind (1939)

İlk film-noir (kara film): The Maltese Falcon (1941, Malta Şahini, John Huston)

Kesintisiz tek çekimden oluşan ilk film: Rope (1948, Alfred Hitchcock)

Sinemaskop tekniğinin uygulandığı ilk film: The Robe (1953, Zincirli Köle, Henry Koster)

11 dalda Oscar kazanan ilk film: Ben-Hur (1959, William Wyler) - Diğer filmler de şöyle: Titanic (1997, Titanik, James Cameron) ve The Lord of the Rings: The Return of the King (2003, Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü, Peter Jackson)

En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar kazanan ilk Fransız aktris: Simone Signoret (1959, Room at the Top, Tepedeki Oda)

En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar kazanan ilk zenci aktör: Sidney Poitier (1963, Lilies of the Field, Çayırdaki Zambaklar)

Oscar kazanan ilk devam filmi: The Godfather: Part II (1974, Baba 2, Francis Ford Coppola)

Aynı adla vizyona giren ilk devam filmi: The Godfather: Part II (1974, Baba 2, Francis Ford Coppola)

Oscar tarihinde aynı yıl iki filmle yönetmen dalında aday olan ilk yönetmen: Francis Ford Coppola (The Godfather: Part II ve The Conversation - 1974)

En İyi Yönetmen dalında Oscar kazanan ilk Çek yönetmen: Milos Forman (1975, One Flew Over the Cuckoo's Nest, Guguk Kuşu)

Amerikan ve İngiliz filmleri hariç en iyi film Oscar'ını kazanan ilk ve şimdilik tek yabancı film: The Last Emperor (1987, Son İmparator, Bernardo Bertolucci)

En iyi yönetmen Oscar'ını kazanan ilk İtalyan yönetmen: Bernardo Bertolucci (The Last Emperor)

İzleyicileri ölüme karşı sigortalayan (1000 $) ilk ve tek korku filmi: Macabre (1958, William Castle)

Cannes Film Festivali ilk kez 1946'da yapıldı.

Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü iki kez kazanan ilk yönetmen: Francis Ford Coppola (1974’te The Conversation, ve 1979’da Apocalypse Now filmleriyle)

Cannes Film Festivali tarihinde bugüne değin; en iyi film, en iyi yönetmen ve en iyi oyuncu dallarında ödül alan ilk ve şimdilik tek film: Barton Fink (1991, Joel ve Ethan Coen)

Cannes Film Festivali tarihinde üç kez en iyi yönetmen seçilen ilk ve şimdilik tek yönetmen: Joel Coen (1991’de Barton Fink, 1996’da Fargo ve 2001’de The Man Who Wasn't There filmleriyle)

Tüm dünyada aynı anda gösterime giren ilk Hollywood filmi: A Few Good Men (1992, Birkaç İyi Adam, Rob Reiner)

En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar kazanan ilk zenci aktris: Halle Berry (2001, Monster's Ball, Kesişen Yollar)

Cannes Film Festivali tarihinde yarısında terk edilen ilk ve şimdilik tek film: Irréversible (Dönüş Yok, 2002, Gaspar Noé)

En İyi Yönetmen dalında Oscar kazanan ilk Polonyalı yönetmen: Roman Polanski (2002, The Pianist, Piyanist)

En İyi Yönetmen dalında Oscar kazanan ilk Yeni Zelandalı yönetmen: Peter Jackson (2003, The Lord of the Rings: The Return of the King)

Oscar kazanan ilk Tayvanlı yönetmen: Ang Lee (2005, Brokeback Mountain)

Oscar'a aday gösterilen ilk İspanyol oyuncu: Penélope Cruz (2006, Volver, Dönüş, Pedro Almodóvar)

Digital Theater System (DTS) ile vizyona giren ilk film: Jurassic Park (1993, Steven Spielberg)

Tümü dijital kamerayla çekilen ilk film: Vidocq (2001, Pitof)

Bir film için "20 milyon $" alan ilk oyuncu: Jim Carrey (1996, The Cable Guy)

kaynaklar: IMDb, Wikipedia, forum siteleri